Een voorproefje

Hier vindt u een recent hoofdartikel uit het parochieblad.

Meimaand

Bedevaartmaand

Met de meimaand in het verschiet, meimaand, Mariamaand, komt ook het bedevaartseizoen weer op gang. Het is een eeuwenoude traditie, dat mensen uit de dagelijkse gewoonte stappen om ergens een bedevaartoord te gaan bezoeken. Wat drijft hen? Wat zoeken ze? Wat doet mensen op weg gaan naar dat vage onbekende, dat hen aantrekt?

Maria-verering

Bedevaartsoorden, je vindt ze in alle maten en op veel verschillende manieren. Soms hebben mensen er iets bovennatuurlijks mee gemaakt, hebben ze er iets ervaren dat ze met hun normale logica niet kunnen verklaren. Maria is het vaak, die verschenen is aan enkele uitverkorenen en daarmee de plek van haar verschijning tot aantrekkingspool maakte voor vele bedevaarders. De meest bekende plaatsen van Maria-verering kennen we: Lourdes, Fatima, en dichter bij ons: Halle, Scherpenheuvel, Oostakker, om ons eigen Kalfort zeker niet te vergeten.

Andere bedevaartsoorden

Maar ook andere plaatsen werden in de loop der eeuwen populaire bedevaartsoorden. Redenen zijn legio waarom mensen in de loop van de geschiedenis besloten om op weg te gaan naar net die bepaalde plaats. Omdat er iemand waar ze grote verering voor hadden gewoond heeft. Omdat het een centrum van geloof is, omdat misschien iemand belangrijk uit hun geloofscultuur er begraven ligt en ze het graf willen bezoeken. De weg naar Santiago de Compostella is weer helemaal in. Sinds de middeleeuwen al trokken duizenden, misschien miljoenen bedevaarders te voet, gewapend met Sint-Jacobsschelp en staf, naar het graf waar volgens de overlevering de apostel Jacobus begraven zou liggen. De camino, de weg naar Compostella, is vandaag, na enkele honderden jaren in de vergetelheid te zijn geraakt, weer erg populair en honderden pelgrims bewandelen hem jaarlijks richting Spanje, Compostella.

Bedevaartsoorden kunnen zo verschillend zijn, maar allemaal hebben ze één ding gemeen: ze oefenen een aantrekkingskracht uit op mensen, doen mensen op weg gaan.

Op weg naar

Op bedevaart gaan doe je eigenlijk te voet. Voor wie het niet meer kan, fysisch, of om welke reden dan ook, kan het natuurlijk ook met de huidige moderne middelen, met de fiets, wagen, de autobus trein of vliegtuig. Gemeenschappelijk vervoer wordt meestal meer geapprecieerd, omdat daar toch nog een gevoel heerst van “samen” op weg te zijn. Op bedevaart gaan wordt dan een groepsgebeuren, iets wat je samen doormaakt.

Maar de echte pelgrim gaat natuurlijk te voet. In een maatschappij waar tijd geld is, waar snelheid steeds belangrijker wordt, is het geen evidentie om op stap te gaan, gewoon te voet, je wandelschoenen aan te trekken en de tijd te laten voor wat het is. De pelgrim neemt eigenlijk de tijd. Op stap gaan, dat doe je met de mogelijkheden die je zelf in je hebt, je kan maar zo snel gaan als je eigen lichaam het toelaat, je wordt geconfronteerd met je eigen beperkingen, je eigen menselijke, fysische grenzen worden duidelijk. De weg die je aflegt wordt je vriend die je de tijd geeft om anders te kijken naar de wereld, te voet zie je meer en anders. Veel bedevaarders zeggen achteraf dat het de weg die ze wandelden was die belangrijk werd, het doel ook natuurlijk, maar eenmaal het doel bereikt, is de tocht voorbij, en laat het voor velen nu net de tocht zelf zijn, het wandelen, het onderweg zijn, die hen gelouterd heeft in hun pelgrim zijn.

Groeien in groep

Zelf heb ik het al vele jaren mogen ervaren. Tijdens onze jaarlijkse bedevaart naar Scherpenheuvel. Hoe we telkens weer op die vrijdagavond in die kleine kerk samenkomen om zegen te vragen over de tocht die we gaan aanvatten en dan, als aarzelende individuen toch nog, de tocht aanvatten. Mooi is het dan om te ervaren wat er gebeurd tijdens de tocht, het nachtelijke wandelen, hoe de wereld langzaam lijkt stil te vallen in de nacht, de stiltes die vallen, maar ook de gesprekken die, wat gedempt, gevoerd worden. Vaak erg diepe gesprekken, die alleen daar, op die weg gevoerd kunnen worden. De dingen die alleen daar aan elkaar toevertrouwd kunnen worden. Mooi is het om te ervaren hoe die groep, in het ontwakende ochtendlicht naar elkaar toegegroeid is, de passie waarmee sommigen het einddoel voor ogen houden, de ontroering wanneer dat einddoel bereikt wordt en de broederlijkheid, zusterlijkheid, waarmee tochtgenoten elkaar in de armen vallen, elkaar proficiat wensen met het beëindigen van de tocht.

Het doet deugd

Op bedevaart gaan. Waarom? Wat bereik je er mee? Evenzeer als er zoveel verschillende mensen zijn, zijn ook de redenen waarom mensen op bedevaart trekken verschillend. Sommigen zoeken genezing, anderen troost, mensen gaan op weg uit dankbaarheid, om te bidden voor wie niet meer op weg kan gaan, misschien zoeken sommigen hoop voor een zaak die hen hopeloos lijkt. En krijgen ze dat dan? Zullen sommigen vragen. Misschien, misschien niet, wie zal het zeggen? Vast staat dat het kaarsje dat ze branden, het stil gebed dat ze misschien prevelen, in hen tot leven komt, samen komt met de verbondenheid, het grote wij-gevoel die op die voor hen speciale plek heerst, dat het een ervaring wordt van gezegend te zijn. Je moet het meegemaakt hebben. Er zijn dingen die je aan mensen niet uitgelegd krijgt, als ze het niet zelf ervaren hebben. Heeft op bedevaart gaan nut? Als ik zie hoe mensen gesterkt terug komen van de tocht, psychisch dan, als ik de verbondenheid zie, hoe mensen elkaar vinden en weervinden, als ik de hoop in sommige mensen hun ogen zie, het vertrouwen dat hen niet in de steek laat, dan durf ik te beweren dat op bedevaart gaan mensen beter maakt. Het kan deugd doen om even, al is het maar één dag, enkele dagen, een weekend misschien, uit je normale sleur te stappen, letterlijk, om alles achter je te laten en ruimte te scheppen voor andere dingen, tijd anders te laten verlopen. Te mogen ervaren dat leven ook op een andere manier kan, het veranderd mensen, positief. En positieve mensen, veranderen de wereld ten goede.

Bruno Vermeiren